TÜRK BİLİM İNSANLARI YABANCI BİTKİ TÜRÜ KEŞFETTİ

Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde araştırmacı olarak çalışan Dr. Hilmi Torun ve Dr. Mine Özkil, dünyada istilacı bir tür olarak kabul edilen ve ülkemiz florası içinse yeni kayıt olan yabancı bitki türü keşfettiler.

Tarım Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü bünyesinde yürütülen muz ile ilgili bir proje çalışması esnasında ülkemizde daha önce hiç görülmeyen bir yabancı ot türü saptandı. Üreticiler ile yapılan görüşmelerde bu türün Akdeniz Bölgesi kapalı muz üretim seralarında uzun süredir yaygın olduğu, ancak muz üreticisinin bu bitki türü ile kolaylıkla mücadele edebildiği bildirildi. Bu alanda ülkemiz bitki florasına yönelik bu yabancı bitki türü ilk kez kaydedilmiş olup, muz kültür bitkisinin üretim koşulları gereğince yaygınlığı ve yoğunluğunun sadece kapalı seralarda görüldüğü ifade edildi.

Asya kıtasına özgü ülkemizde yeni kaydı keşfedilen bu bitki türü; Cardamine occulta Hornem. (Brassicaceae), (Asya Teresi)’dır. Bu bitki, dünyanın önde gelen bilim dergilerinden biri olan “Acta Botanica Hungarica” adlı dergide, bilim dünyasına sunuldu. Avrupa kıtasında yetiştirilen muzda ilk kez görülen, istilacı yeni bir yabancı bitki tür kaydı olarak yayınlandı.

 Yabancı ve İşgalci Bitki Türlerin Teşhisinde Herbaryumların Önemi

Dr. Hilmi Torun liderliğinde yürütülen ‘Muz Alanlarında Sorun Olan Yabancı Otlar, Mücadelesi, Kök-Ur Nematodlarıyla İlişkisi ve Kısıntılı Sulamanın Yabancı Ot Yönetimine Etkisi’ adlı projede ilk kez 2021 yılında, floristik araştırmalar esnasında karşılaşıldı. Bu doğrultuda bu türün görülmesinin ardından, teşhisi için Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Herbaryumu (DUOF) Küratörü Prof. Dr. Necmi Aksoy’a toplanan örnekler gönderildi. Yapılan teşhis çalışmaları sonucunda Cardamine occulta Hornem. (Brassicaceae) olduğu teşhis edildi. DUOF Herbaryumunda kayıt altına alınan bu örneklere göre betimi ve morfolojik karakterlerinin fotoğraflanması yapıldı. Hatay Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Üremiş ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Uludağ ise yapılan morfolojik  ve ekolojik gözlemler doğrultusunda, muz seralarında yabancı ot olarak zararlarını ve ekolojik özelliklerini değerlendirdi. Bu yabancı bitki türünün Türkiye Florası için istilacı yeni bir tür olduğu ortaya çıkarıldı.

Başta Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Herbaryumu (DUOF) olmak üzere, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bitki Sağlığı Kliniği Uygulama ve Araştırma Merkezi  Herbaryumu (MKUBK) ile birlikte,  diğer ulusal (ANK, HUB) ve uluslararası herbaryumlarla (K, B, RBGE, LINN, K, RAN, LD, MPU, MSB) karşılaştırıldı, yapılan herbaryum ve literatür çalışmaları sonucunda; bu yeni istilacı bitki türünün Asya üzerinden gelen otsu bir bitki olduğu saptandı.