‘KİRACI FAHİŞ ARTIŞI KABUL ETMEK ZORUNDA DEĞİL!’
Son dönemde her alanda olduğu gibi inşaat sektöründe artan maliyetler nedeniyle yükselen konut fiyatlarını fırsata çeviren ev sahipleri yüzünden kiralarda fahiş artışlar yaşanıyor.
Bir tarafta kira fiyatları astronomik rakamlara ulaşırken, diğer tarafta ev sahipleri deyim yerindeyse burunlarından kıl aldırmıyor. Peki ev sahipleri devletin belirlediği yüzde 25’lik sınırı aşabilir mi? Kiracılara “Memur değilseniz kiraya vermiyorum.” diyebilir mi? Kira bedelini hangi kriterlere göre belirleyebilir? Haber ekibimiz, ev sahibi-kiracı uyuşmazlıklarındaki tüm merak edilenleri Avukat Berat Koktay’a sordu.
Son dönemde artan maliyetler, yediden yetmişe tüm ürünlerde kendisini hissettirmeye devam ediyor. Bu pahalılığı fırsata dönüştürmek isteyen bazı mülk sahipleri, kiracıları canından bezdiriyor.
Haber merkezimize son günlerde haksızlığa uğradığını savunan kiracılardan ev sahipleri ile ilgili sık sık gelen şikayetler üzerine, işi konunun uzmanına sorduk.
“EV SAHİBİ KİRACIYI ÖTEKİLEŞTİREMEZ”
Özellikle bazı ev sahiplerinin “Ben memura kiralarım, bekara ev vermem.” gibi ötekileştirici ve eşitliğe aykırı söylemlerinin, anayasanın eşitlik ilkelerini içeren 10. maddesine göre suç olduğu saptandı.
Düzce’de yaşayan birçok kiracının, bu ve buna benzer haklarını bilmediği gözlemlenirken, konuyu uzmanına soran haber ekibimiz hem kiracıların hem de ev sahiplerinin merak ettiği sorulara yanıt aradı.
Bu çerçevede Avukat Berat Koktay, ev sahiplerinin kiracılardan hukuki olarak talep edebileceği hakları sıralayarak şunları söyledi: “Ev sahipleri, 6098 sayılı kanunun 313 madde ve devamında düzenlenen maddeleri gereğince kiracılardan kira bedelinin gününde ödenmesi ve sözleşme şartlarında belirtilen şekilde kullanılması olacaktır. Veyahut yasal sürelere uymak kaydı ile öncesinden bildirimde bulunmak şartıyla kira süresinin sonunda evin tahliyesini talep edebileceklerdir.”
Kiracı ev sahibi anlaşmazlıklarında hukuki sürecin, 1 Eylül 2023 itibariyle arabuluculuk yöntemiyle ele alınmaya başlandığını kaydeden Koktay, şöyle devam etti: “Burada şu husus önemli, anayasanın 10. maddesi eşitlik ilkesini düzenlemektedir. Bu düzenleme gereği kiraya veren kiracının mesleğine veyahut cinsiyetine göre ayrım yapmaksızın istenilen kira bedelini karşılabileyecek her kişi ile bu sözleşmeyi yapması gerekir.”
“HAKSIZ BİR TALEPLE KARŞILAŞIRSANIZ HUKUKİ YOLLARA BAŞVURUN”
Kendisine ev sahipleri tarafından haksız talepte bulunulduğu değerlendirmesi yapan kiracıların izlemesi gereken hukuki yollardan bahseden Koktay, şu uyarılarda bulundu: “Yeni kira döneminde talep edilen kira bedelinin artış oranı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun Geçici Madde 1 hükmü uyarınca 8 Haziran 2022-1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenecek kira sözleşmelerinde kira artış oranı yüzde 25'i geçemeyeceği belirlenmiş nitekim 15 Temmuz 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandığı bu süre 1 yıl daha uzatılarak 2 Temmuz 2023 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yenilenecek kira sözleşmelerinde uygulanacaktır.”
“FAHİŞ ORANDA KİRA ARTIŞI TALEPLERİNİ KİRACI KABUL ETMEK ZORUNDA DEĞİL”
Öte yandan her anlaşmazlığın, kendine özgü bir şekilde değerlendirilerek karara bağlanabileceği, peşinen hüküm vermenin doğru olmayacağını belirten Koktay, bu tür anlaşmazlıklarda hukuki destek alınması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
“Mevcut düzenlemeler çerçevesinde şu an günümüzde fahiş kira bedeli talebine karşı şikâyet yolu düzenlenmemiştir. Ancak kiraya verenin fahiş oranda kira artışı taleplerini kiracı kabul etmek zorunda değildir. Bununla ilgili hızlı ve etkili sonuçlar alınabilmesi adına 1 Eylül 2023 tarihi itibariyle kira hukukundan kaynaklı anlaşmazlıkların öncelikle Arabuluculuk müessesi ile çözüme kavuşturulmasına dair düzenleme yapılmıştır. Gerek genel hükümleri içeren borçlar kanunda gerekse diğer mevzuatlarda şu an için boş duran dairelere dair bir düzenleme mevcut değil. Ancak meclisin bu konu hakkında çalışmalar yaptığını, yakın zamanda da gerek cezai gerekse hukuki bir yaptırım gelebileceğini bizler öngörüyoruz.”
